Rozbiory i okres pod zaborami

Trzy rozbiory Polski (w 1772, 1793 i 1795) położyły kres próbom naprawy państwa. Rzeczpospolita Obojga Narodów przestała istnieć, a jej terytoria zostały rozdzielone pomiędzy Rosję, Prusy i Austrię.
W okresie zaborów Polacy zbrojnie lub politycznie podejmowali działania mające na celu odzyskanie niepodległości. W 1807 Napoleon I utworzył podległe Francji Księstwo Warszawskie, jednak w 1815 roku na kongresie wiedeńskim zwycięskie państwa wojen napoleońskich zadecydowały o jego podziale. Ze wschodniej części Księstwa Warszawskiego utworzono Królestwo Kongresowe, z własną konstytucją i carem Rosji jako głową państwa, stopniowo ograniczano jednak jego autonomię. W latach 1830–1831 trwało narodowe powstanie listopadowe.
W drugiej połowie XVIII wieku autonomię uzyskała znajdująca się pod zaborem austriackim Galicja. Do 1846 roku istniało Wolne Miasto Kraków, jednak po stłumieniu powstania krakowskiego zostało ono przyłączone do Austrii. Na terenie Prus powstało mające zaspokoić narodowe ambicje Polaków Wielkie Księstwo Poznańskie, które po powstaniach wielkopolskich w latach 1846 i 1848 zlikwidowano. W 1863 roku wybuchło trwające ponad rok narodowe powstanie styczniowe.