Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej to najważniejszy akt prawny w Polsce, uchwalony 2 kwietnia 1997 przez Zgromadzenie Narodowe i zatwierdzony w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997. Konstytucja złożona jest z preambuły i 13 rozdziałów, w tym 243 artykuły. Konstytucja określa charakter ustroju państwowego. Ukazuje sposób zorganizowania i działania głównych organów państwa. Definiuje status prawny obywateli i sposób ich wpływania na politykę państwa.

Rozbiory i okres pod zaborami

Trzy rozbiory Polski (w 1772, 1793 i 1795) położyły kres próbom naprawy państwa. Rzeczpospolita Obojga Narodów przestała istnieć, a jej terytoria zostały rozdzielone pomiędzy Rosję, Prusy i Austrię.

W okresie zaborów Polacy zbrojnie lub politycznie podejmowali działania mające na celu odzyskanie niepodległości. W 1807 Napoleon I utworzył podległe Francji Księstwo Warszawskie, jednak w 1815 roku na kongresie wiedeńskim zwycięskie państwa wojen napoleońskich zadecydowały o jego podziale. Ze wschodniej części Księstwa Warszawskiego utworzono Królestwo Kongresowe, z własną konstytucją i carem Rosji jako głową państwa, stopniowo ograniczano jednak jego autonomię. W latach 1830–1831 trwało narodowe powstanie listopadowe.

W drugiej połowie XVIII wieku autonomię uzyskała znajdująca się pod zaborem austriackim Galicja. Do 1846 roku istniało Wolne Miasto Kraków, jednak po stłumieniu powstania krakowskiego zostało ono przyłączone do Austrii. Na terenie Prus powstało mające zaspokoić narodowe ambicje Polaków Wielkie Księstwo Poznańskie, które po powstaniach wielkopolskich w latach 1846 i 1848 zlikwidowano. W 1863 roku wybuchło trwające ponad rok narodowe powstanie styczniowe.

Prehistoria ziem polskich

W okresie starożytności tereny współczesnej Polski zamieszkiwało wiele odmiennych grup etnicznych. Przynależności etniczne i lingwistyczne tych grup, w szczególności kwestia pochodzenia i ekspansji Słowian, pozostaje niepewna.

W 1933 odkryto pozostałości osady biskupińskiej, założonej około 738 roku p.n.e. i wiążącej się z kręgiem kultury łużyckiej.

Historia

Za datę utworzenia państwa polskiego najczęściej przyjmowany jest rok 966, kiedy władca Mieszko I przyjął chrzest. W roku 1025 władca Polski uzyskał tytuł królewski. Od końca XIII wieku na tron polski często wybierano władców krajów sąsiednich. W 1569 roku, po wygaśnięciu trwającej od 1386 unii dynastycznej z Litwą oba kraje zdecydowały się na unię realną. Nowe państwo nosiło nazwę Rzeczpospolita Obojga Narodów.

W latach 1772–1795 ziemie Rzeczypospolitej zostały rozdzielone przez sprzymierzonych zaborców: Prusy, Rosję i Austrię. W 1918 roku Polska odzyskała niepodległość jako II Rzeczpospolita, we wrześniu 1939 roku została ponownie zaatakowana i podzielona przez III Rzeszę i ZSRR. Był to bezpośredni powód wybuchu II wojny światowej w Europie. W następstwie wojny życie utraciło ponad 6 milionów obywateli Polski, a państwo stało się republiką socjalistyczną uzależnioną od ZSRR.

W efekcie Jesieni Ludów obalono władzę komunistyczną i niedługo potem Polska stała się państwem o ustroju demokratycznym. Mieszkańcy powszechnie nazywają ją III Rzeczpospolitą. Zreformowano gospodarkę i powrócono do modelu rynkowego.

Rzeczpospolita Polska

Państwo położone w Europie Środkowej. Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 679 km², co daje jej 68. miejsce na świecie i dziewiąte w Europie. Zamieszkana przez ponad 38 milionów ludzi, zajmuje pod względem zaludnienia 34. miejsce na świecie, a szóste w Unii Europejskiej.

Od zachodu graniczy z Niemcami, od południa z Czechami i Słowacją, od wschodu z Ukrainą i Białorusią, od północnego wschodu z Litwą oraz od północy z rosyjską eksklawą o nazwie obwód kaliningradzki. Ponadto większość północnej granicy Polski wyznacza wybrzeże Morza Bałtyckiego. Polska wyłączna strefa ekonomiczna na Bałtyku graniczy ze strefami Danii i Szwecji.